Het begint!

De laatste paar uur voor de bevalling worden de meeste poezen onrustig: graven in de kraamdoos, meer mauwen, ze laten u geen moment met rust of zonderen zich juist af. Niet alle poezen hebben duidelijke voortekenen. Het is daarom beter de poes de laatste vijf dagen niet naar buiten te laten.

De voorbereiding

Zorg ervoor dat u voorbereid bent op de geboorte: zie de checklist onder aan deze pagina. Noteer wanneer de weeën beginnen, wanneer de poes begint met persen, wanneer de kittens geboren worden, of alle placenta's (nageboortes) eruit komen en alle andere bijzonderheden. Dit is handig als overleg met de dierenarts nodig is. De werpkist of doos kan het beste al één tot twee weken voor de bevalling worden neergezet op een warme plaats (24-25 graden). Maar wees niet verbaasd als uw poes een andere plek uitkiest. Als het tijdstip van dekking niet precies bekend is, kan een echo gemaakt worden om de geboortedatum bij benadering vast te stellen. De gemiddelde draagtijd is negen weken (60-68 dagen).

De bevalling

De bevalling begint als de poes weeën krijgt (hierbij trekt de baarmoeder samen). Het duurt gemiddeld twaalf uur voor de geboorte op gang komt. Zorg voor een rustige omgeving. De geboorte begint pas als de poes persweeën heeft, hierbij doet de buik mee. Deze zijn duidelijk te zien: poes verstijft en zet kracht. Meestal gaat de staart hierbij ook iets omhoog. Vaak komt er eerst een slijmprop, eventueel met wat bloed. Na enige tijd verschijnt er een blauwachtig vlies uit de vagina. In deze vruchtblaas zit het kitten. Bij één van de volgende weeën wordt het kitten geboren. Er worden ongeveer evenveel dieren in stuitligging geboren als in normale houding. De meeste poezen maken het vruchtvlies zelf open en eten het op tot aan de navelstreng. De moederpoes zal haar kittens schoonmaken en drooglikken om de ademhaling en de darmwerking te stimuleren.

Helpen?

De meeste poezen kunnen het prima alleen af. Als de moederpoes geen aanstalten maakt om het kitten te bevrijden uit de vruchtblaas, scheur dan het vlies voorzichtig open. De navelstreng mag niet te dicht bij de buik afscheuren en mag niet meer bloeden. Mocht dit wel het geval zijn, bindt dan de navelstreng op twee tot drie cm van de buik af met wat draadgaren of flossdraad. Ontsmet de navelstreng met een betadine oplossing.
Kijk na de geboorte of het kitten levendig is en of er geen slijm of vocht in de luchtwegen zit. Dit hoort u aan een rochelend geluid of u ziet het kitten 'bellen blazen'. Is dit het geval, veeg dan het kopje goed schoon en droog terwijl u het kitten met het kopje en de neus naar beneden laat hangen of gebruik een slijmzuigertje. Heeft u deze niet bij de hand en zit er nog steeds vocht in de luchtwegen dan kunt u het kitten in een handdoek wikkelen en rustige zwaaiende bewegingen maken van boven naar beneden. Houd hierbij wel het hoofdje van het kitten goed vast. Laat de kittens zoveel mogelijk bij elkaar en bij de tepels van de moederpoes liggen. Controleer of er wat melk uit de tepels van de poes komt.

De geboorte

Het eerste kitten hoort binnen een uur na de eerste echte perswee (= begin van geboorte) geboren te worden. Is dit niet het geval, bel dan de dierenarts. De tijd tussen de bevalling van de kittens is gemiddeld drie kwartier, maar kan soms zelfs meerdere uren zijn. Zolang de moederpoes zich rustig houdt, hoeft u zich geen zorgen te maken. Zodra de moederpoes weer begint met persen moet het volgende kitten binnen 30 minuten geboren worden. Ziet u geen vooruitgang, neem dan meteen contact met ons op. Probeer zoveel mogelijk de rust te bewaren tijdens de bevalling. Dit kan veel stress veroorzaken waardoor de bevalling kan stoppen.

Na de geboorte

Na de geboorte van ieder kitten moet een nageboorte komen. Dit moeten evenveel nageboortes als kittens zijn. De nageboorte wordt meestal door de moederpoes opgegeten. Het is een goede voeding en het opeten van de nageboorte wekt de melkgift op. Als er veel kittens zijn, is het beter om enkele nageboortes weg te halen omdat de poes er diarree van kan krijgen. Krijgt uw kat toch diarree, geef dan enkele dagen lichtverteerbaar voer (zoals i/d van Hill's of Proplan PPVD EN Gastrointestinal).

Het vruchtwater is soms wat groen van kleur. U hoeft hier niet van te schrikken, dit is afgebroken bloed. Dit komt vaak voor bij poezen die over tijd zijn, dus poezen enkele dagen na de uitgerekende datum bevallen. De uitvloeiing mag niet stinken. Indien dit wel het geval is, neem dan contact op met de dierenarts. Na de bevalling heeft de poes nog enige dagen rode uitvloeiing, die na vijf tot acht dagen lichter wordt, tenslotte helder en na maximaal acht tot tien dagen verdwijnt.

Nazorg

Is alles goed gegaan en heeft de moederpoes de kittens schoongelikt dan kunt u zelf de kittens nog verder afdrogen, wegen, het geslacht bekijken en noteren welke uiterlijke kenmerken het kitten heeft. Zorg dat de kittens niet afkoelen. Als de kittens erg op elkaar lijken, kunt u ze een gekleurd bandje geven (let er wel op dat deze niet te strak of te los zit) of met nagellak een stipje op de kop geven. Weeg de eerste week de kittens elke dag.

Het is niet altijd makkelijk te zien of de poes echt klaar is met bevallen. Ook hier geldt dat als de moederpoes zich rustig gedraagt, u zich geen zorgen hoeft te maken. Blijft ze echter onrustig, dan is het raadzaam om contact op te nemen met de dierenarts. Een echo of röntgenfoto tijdens de dracht geeft meer zekerheid over het aantal kittens dat verwacht wordt.

Check-list: ‘Wat heb ik nodig voor de bevalling?’

• Telefoonnummer dierenarts
• Werpkist of kraamdoos
• Handdoeken (om de kittens mee droog te wrijven)
• Betadine (voor de ontsmetting van de navel)
• Slijmzuigertje of spuitje
• Draadgaren of floss (om eventueel de navelstreng af te binden)
• Weegschaal
• Markeer-middelen (om de kittens uit elkaar te houden)
• Licht verteerbare voeding voor de moederpoes
• Kitten-melk en drinkflesjes
• Pen en papier

Een poes heeft een draagtijd van 59 tot 64 dagen. Vanaf de vierde week van de dracht gaat het haar rond de tepels verdwijnen en vanaf de vijfde week gaat de buik van de kat uitdijen.

De meeste poezen gaan de tegen het eind van de dracht op zoek naar een plaats om de kittens ter wereld te brengen. Introduceer dan een kraamdoos. Maak deze doos zo interessant mogelijk om haar daarin te laten bevallen. Als de poes eenmaal een plekje heeft gekozen is het soms moeilijk om haar aan een andere plek te laten wennen.

Dracht vaststellen

Er zijn verschillende manieren om te controleren of uw kat drachtig is:

• Echografie: vanaf 21 dagen kunt u bij ons een echo laten maken. Het precieze aantal kittens kan bij een echo niet altijd bepaald worden, maar er kan wel een schatting gemaakt worden. De mooiste beelden krijgt u door een echo te laten maken rond de 34e dag van de zwangerschap. Met echografie kan worden vastgesteld hoe lang de poes drachtig is en of de kittens leven.
• Voelen: de dierenarts kan aan de buik voelen of uw kat drachtig is. Dit kan goed tussen dag 28 en 32 van de dracht. Hierna zijn de kittens pas weer te voelen vanaf dag 42.
• Röntgenfoto: als laatste kan er een röntgenfoto gemaakt worden. Hiermee is het aantal kittens vast te stellen, maar er kan niet worden gezegd hoe oud ze zijn en of ze leven. Dit is het meest betrouwbaar vanaf zes tot zeven weken draagtijd.

Voedsel

Omdat kittens in de laatste weken van de zwangerschap een groeispurt maken nemen ze in de buik veel plaats in. Het is verstandig meerdere keren per dag de moederpoes te voeren of de brokken de hele dag te laten staan zodat ze kan eten wanneer ze zelf wil. Wij adviseren de drachtige poes kittenvoer te gaan geven vanaf twee weken voor de uitgerekende bevaldatum. Kittenvoer bevat extra voedingsstoffen (calcium en eiwit) en heeft een hogere energiewaarde. Meng dit voer gedurende een week met het eigen voer van de poes om haar langzaam aan het kittenvoer te laten wennen.

Parasieten

Het is belangrijk om de moederpoes en de kittens te beschermen tegen parasieten zoals vlooien en wormen. Dit mag alleen met een middel dat geschikt is voor drachtige en zogende dieren. Wij raden aan om de moederpoes twee weken voor de bevalling te behandelen tegen vlooien en wormen met het middel Stronghold (een pipet in de nek). Met dit middel worden ook de kittens beschermd tegen spoelwormen waar ze via de moeder mee besmet kunnen worden. Heeft u meerdere dieren in huis vergeet dan niet om ook deze te behandelen tegen vlooien en wormen.