De Saen 075 - 617 39 11
Saendelft 088 - 343 73 43
Westerwatering 075 - 616 07 61

Verzorging

Verzorging

  • Huisvesting
  • Vergiftigingen
  • Voeding voor kromsnavels
  • Overwennen op pelletvoeding

Huisvesting

Elke vogel heeft zo zijn eigen verzorgings- en voedingsbehoeften. Deze beperken zich niet tot een schone kooi en een bakje eten, ook sociale contacten, optimale omgevingsfactoren (zoals daglicht), een vast ritme, beweging en veiligheid zijn erg belangrijk. In deze informatiebrief wordt punt voor punt uitgewerkt wat met name kromsnavels (parkieten en papegaaien) nodig hebben voor een goede huisvesting en verzorging.

Huisvesting

Vogels worden vaak gehuisvest in een kooi of in een volière. Maar: geen enkele vogel hoort zijn hele leven in een kooi.

Zowel voor een kooi als volière geldt dat deze zo groot mogelijk moet zijn. Hij moet makkelijk te reinigen zijn en de vogel mag zich niet aan de kooi kunnen verwonden.

De eerste keus van materiaal is RVS en de tweede keus is powder-coated staal. Geef ze liever geen hok met plastic gecoated tralies. De vogel kan het plastic opeten en de tralies kunnen roesten, wat ook erg schadelijk is. Heeft u toch zo'n kooi, dan moet u hem vervangen zodra de plastic laag beschadigd is. Gegalvaniseerde tralies geven een risico op zinkvergiftiging.

Plaats de vogelkooi met ten minste een zijde tegen een muur, in een beschutte hoek. Dus niet voor een raam, niet in een looppad of naast een deuropening!

De temperatuur en luchtvochtigheid zijn belangrijk voor het houden van een vogel. Wat is de natuurlijke leefomgeving van de soort? Kunnen ze tegen de kou of komen de vogels uit een tropisch klimaat? Een Amazone papegaai die uit Zuid-Amerika komt waar een zeer hoge luchtvochtigheid en een hoge temperatuur heerst, kan dus niet (goed) in een koude schuur worden gehouden.

De omgevingstemperatuur mag niet onder de 15 graden komen, voor een zieke vogel is 22 graden het minimum. De ideale luchtvochtigheid in huis is minimaal 50%.

Gebruik als zitstokken natuurlijke takken. Het beste zijn grillige, natuurlijke stokken die u op verschillende plaatsen in allerlei richtingen in de kooi ophangt. Zo voorkomt u drukplekken op de poten doordat de vogel gedwongen wordt  in verschillende houdingen te zitten. Er zijn verschillende soorten zitstokken hiervoor verkrijgbaar maar u kunt natuurlijk ook zelf takken zoeken. De takken mogen niet bespoten zijn want de vogel knaagt aan de stokken. Het knagen geeft de vogel ook weer wat te doen en is natuurlijk gedrag. Veilige houtsoorten die gebruikt kunnen worden zijn: wilg, hazelaar, vlier, populier, beuk, notenbomen en onbespoten hout van fruitbomen.

Zorg voor een goede bodembedekking. Schelpenzand kan voor luchtwegproblemen en infecties zorgen door ronddwarrelend stof (met opgedroogde ontlasting). Ook maïsproducten, hennep en zaagsel zijn niet aan te raden i.v.m. mogelijk aanwezige schimmels. Als goede bodembedekking kunt u beukenhoutsnippers of papier gebruiken.

Daglicht

Een vogel heeft dagelijks behoefte aan natuurlijk licht. Kromsnavels komen uit een gebied waar twaalf uur per dag de zon schijnt. Vogels die geen direct zonlicht/ daglicht krijgen, hebben vaker last van gezondheid- en psychische problemen.

Het specifieke deel van het zonlicht wat zo belangrijk is voor vogels is UV licht ( UV-A en UV-B straling). UV straling wordt tegengehouden door glas. Dat betekent dat vogels die in huis achter het glas zitten niet de benodigde UV stralen opvangen. Het is belangrijk dat kromsnavels zo vaak mogelijk naar buiten gaan om te kunnen profiteren van direct zonlicht. Omdat het niet altijd mogelijk is om uw vogel mee naar buiten te nemen, raden wij aan een daglichtlamp voor uw vogel aan te schaffen. Een goede daglichtlamp is bijvoorbeeld de Arcadialamp, deze lamp is bij ons verkrijgbaar.

Ritme

Probeer uw vogel een vast dagritme te geven. Duidelijkheid voorkomt ongewenst gedrag en stress. Neem hem bijvoorbeeld 's morgens mee naar de badkamer voor een douche en daarna  naar zijn eetplek voor zijn ontbijt. Neem uw vogel mee naar buiten, op bezoek, mee wandelen enzovoort. Parkieten en papegaaien hebben minimaal tien tot twaalf uur slaap nodig. Echt slapen kunnen ze alleen op een absoluut rustige plaats. Breng de vogel dus "naar bed" in een aparte, rustige en donkere ruimte. Doe hem daar in een kleine kooi of bench. Dit moet dus een andere zijn dan de huiskamerkooi. Indien het niet mogelijk is om de kamer donker te krijgen, kunt u een doek over de kooi plaatsen, maar dit is niet ideaal.

Speelgoed

Iedere vogel heeft weer een ander favoriet speeltje. De ene vogel vindt het leuk om met karton te spelen, de andere vindt een stukje hout of baby-speelgoedsleutels veel interessanter. Probeer de speeltjes van uw vogel regelmatig af te wisselen, anders raakt uw vogel snel verveeld. Zorg ervoor dat het speelgoed van uw vogel altijd veilig is!

Bellen, kettingen en spiegels kunnen zorgen voor een metaalvergiftiging. Ook geverfde speeltjes kunnen voor vergiftigingen zorgen. Het beste is om kindvriendelijk plastic, stevig speelgoed te gebruiken. Kapot speelgoed moet u meteen weggooien. Geef nieuw speelgoed alleen als u toezicht kunt houden, zodat u in de gaten kunt houden wat uw vogel ermee doet.

Douchen

De meeste vogels vinden het heerlijk om in bad te gaan of te douchen. Dit is ook nodig voor een gezond verenkleed. Geef hem voldoende gelegenheid om te badderen of te douchen. U kunt uw vogel in bad of in de wasbak zetten met een bodempje water en de kraan zachtjes aanzetten. Als uw vogel het leuk vindt, kunt u hem meenemen onder de douche of besproeien met de plantenspuit. Let er wel op dat de straal niet te hard is.Sommige vogels willen dagelijks douchen, het minimum is twee keer per week.

Vergiftigingen

Voor vogels zijn er veel gevaren in het huis en zelfs in de kooi. Vogels hebben een sterke snavel waarmee ze makkelijk ergens iets vanaf kunnen bijten of iets op kunnen eten. Ze hebben een krachtig verteringsstelsel met een krop en twee magen, dus veel stoffen worden verteerd en opgenomen door de vogel, in plaats van weer uitgepoept. Daarnaast hebben vogels een hoog stofwisselingsniveau, waardoor stoffen ook nog relatief snel worden opgenomen. De meeste vogels wegen tussen de 30 en 500 gram, dus wat een kleine hoeveelheid voor ons is, is vaak al veel te veel voor een vogel. Hierdoor komen vergiftigingen veelvuldig voor, vaak met ernstige gezonsheidsproblemen als gevolg.

Verboden etenswaren

Avocado is absoluut en acuut dodelijk, denk dus ook aan guacamole. Geef nooit ui of rabarber en liever geen aardappelproducten. Aardappels kunnen schimmelsporen bevatten en vogels zijn erg gevoelig voor schimmelinfecties. Chocolade, cafeïne (koffie, thee) en alcohol zijn ook slecht voor een vogel.

Rook en kaarsen

Geurkaarsen, wierook, kaarsen, luchtverfrissers (Ambipur e.d.), zijn erg slecht voor de luchtwegen van papegaaien en parkieten. Kleine hoeveelheden zijn al gevaarlijk voor deze kleine dieren. Spray nooit parfum of haarlak in de buurt van de vogel. Sigarettenrook is voor vogels zeer giftig, maar ook nicotinehanden kunnen dodelijk zijn! Als de vogel wordt geaaid, komt dit op de veren en tijdens het poetsen van het verenkleed krijgt de vogel dit vervolgens binnen. Laat een vogel ook nooit shag eten of knagen aan een sigarettenpeuk.

Teflon (anti-aanbaklaag)

Pannen met een anti-aanbaklaag bevatten Teflon. Als nieuwe pannen voor het eerst worden verhit, komen voor vogels zeer schadelijke gassen vrij. Ook oudere pannen die worden oververhit, op het fornuis zonder boter of olie, kunnen deze gassen afgeven. Als vogels dit gas inademen, worden ze acuut ernstig benauwd en kunnen overlijden. De keuken is geen goede plaats voor een vogel, maar denk ook aan dit gevaar als u gaat gourmetten!

Metalen

Vele metalen zijn giftig voor vogels. Denk hierbij aan ijzer, brons, koper, messing, tin, zink en lood.

IJzer: het meeste ijzer in huis is voorzien van een kunststof coating (zoals de tralies van kleine vogelkooien). Maar als dat eraf gaat en gaat roesten, ligt gevaar op de loer als de vogel hieraan gaat zitten knabbelen of likken.

Tin: veel drank- en voedselblikjes bevatten tin.

Zink: helaas bevatten veel speeltjes voor vogels zink. Denk hierbij aan de ketting van een speeltje, de ophanghaak, maar ook het belletje. De klepel van dit soort belletjes wordt regelmatig teruggevonden in de maag van een papegaai of parkiet. Ook spijkers, schroeven en sleutels bevatten zink. Met name zinkoxide (roestend zink) is zeer giftig. Zorg ervoor de er zo min mogelijk van dit soort producten in de buurt van de vogel zijn. Haal spullen weg als de vogel het sloopt of veel aan zit te likken.

Lood: Net als andere metalen, stapelt lood zich op in het lichaam. Het is zeer giftig en geeft ernstige symptomen, zoals bloed in de ontlasting en epilepsie. Lood vergiftiging komt regelmatig voor, doordat vogels knabbelen aan de loodlijn onderin vitrage. Ook wijnflesdoppen, soldeer en glas-in-lood (ook Tiffany-lampen) bevatten lood.

Planten en bloemen

Bijna alle planten en bloemen in ons huis zijn giftig voor vogels. Soms alleen specifieke onderdelen, soms de hele plant. Enkele voorbeelden: het stuifmeel van lelies kan nierfalen geven, zowel bij vogels als bij andere diersoorten. Kerstroos of kerstster is geheel giftig en narcisbloembollen zijn giftig. Indien u uw vogel veilig wilt laten knagen, dan kunt u hout van wilgenbomen of fruitbomen geven.

Voeding voor kromsnavels

Zeer veel gezondheidsproblemen bij parkieten en papegaaien komen door verkeerde voeding. Onze vogels kunnen veel gezonder eten dan de bekende zadenmengsels.

Vogelzaad is geen goede voeding

Meer dan 80% van de gezondheidsproblemen bij vogels worden veroorzaakt door verkeerde voeding. De meeste mensen weten niet beter dan dat een vogel vogelzaad moet eten. Dit is echter een groot misverstand.

Wat is er zo slecht aan een zadenmengsel?

  • Er zitten wel veel verschillende zaden in zo'n voer (waardoor het "compleet" zou zijn), maar eet uw vogel die ook echt allemaal? Veel vogels scheppen de minder lekkere dingen er meteen uit. Vaak bevatten deze zadenmengsels veel zonnepitten en pinda's. Vogels hebben juist een voorkeur voor deze zeer slechte, vette zaden.
  • Daarnaast is de kwaliteit vaak erg slecht. Onderzoek heeft uitgewezen dat veel voeders schadelijke insecticiden, pesticiden en schimmelsporen bevatten. Zelfs met allerlei extra's en toevoegingen (zoals eivoer en vitamines) kan een zadenmengsel nooit een goed voer zijn.

Door verkeerde voeding zal uw vogel niet meteen ziek worden. De tekorten en te hoge vetgehaltes geven pas na jaren klachten. Vergelijk het met een mens die alleen maar patat eet, dat gaat een hele tijd goed, maar leidt uiteindelijk tot problemen. De klachten kunnen bij papegaaien zeer divers zijn, bijvoorbeeld bol zitten, afwijkende ontlasting, slecht verenkleed, kaal plukken, benauwdheid, stoppen met eten, maar ook plotselinge sterfte.

Goede voeding

Door de stijgende populariteit van kromsnavels (=papegaaien en parkieten) is er steeds meer onderzoek gekomen naar goede voeding. Deze gezonde voeding bestaat uit uitsluitend pellets. Alle benodigde voedingsstoffen zijn samen in een soort brokjes verwerkt. Dit voldoet waarschijnlijk niet aan het beeld van wat u denkt dat een vogel moet eten.

Wij raden de smakelijke pellets van Harrison Bird foods aan. Dit merk staat in Amerika zeer goed onder controle, is 100% biologisch en daardoor zeker vrij van bestrijdingsmiddelen en kleurstoffen. Harrison voeding is te verkrijgen bij dierenartsen. Deze voeding lijkt duurder dan uw huidige voeding, maar als u onder in de kooi kijkt zult u zien dat u nu een groot gedeelte van de voeding en zaadschillen weggooit. En u geeft uw huisdier een veel langer en gezonder leven!

Veel eigenaren willen naast pellets ook nog wat zaden geven. Ook willen sommige vogels echt geen pellets eten. Voor deze vogels hebben we naast de pellets van Harrisons, ook Nutriberries in het assortiment. Dit zijn balletjes bestaande uit hele zaden en granen van goede kwaliteit. Aan de balletjes zijn vitamines, mineralen en aminozuren toegevoegd. De balletjes zorgen er ook voor een natuurlijk eetgedrag (vastpakken, bijten, uitpellen).

Wij hebben Classic Nutriberries en de smaak Tropical Fruit in het assortiment voor kleine parkieten en papegaaien.

Overwennen

Uw vogel is geen ander voer gewend dan zaden, dus zal hij niet zomaar van de pellets gaan eten. Maar (bijna) alle vogels lusten dit voer uiteindelijk. De meeste kromsnavels hebben een intelligentie van een driejarig kind. Geeft u uw vogel de keus tussen zaden of pellets, dan zal hij altijd kiezen voor de "patat met mayo", dus de zaden. Het is dus een kwestie van doorzetten en proberen om uw vogel op verschillende manieren interesse te laten krijgen voor dit soort voeding. Uw eigen overtuiging en doorzettingsvermogen is daarbij doorslaggevend.

Adviezen over hoe u uw vogel(s) het beste over kunt overzetten op pellets vindt u in de informatiebrief 'Overwennen op pelletvoeding'.

Overwennen op pelletvoeding

Nu u (hopelijk) overtuigd bent van het nut van pelletvoeding, moeten we uw vogel nog zien te overtuigen!

Twee basisregels die u altijd in acht moet nemen.

Ten eerste: weeg uw vogel dagelijks, hij mag absoluut niet afvallen.

Ten tweede: een vogel moet dagelijks iets eten, nooit met lege krop naar bed.   

  • Begin met ALLE voeding te verwijderen uit de kooi, dus ook knabbelstaven, eivoer, fruit etc, en geeft er alleen pellets voor in de plaats. Zwicht niet door toch wat anders bij te geven: uw vogel mag geen keus hebben in wat hij eet. Indien hij de hele dag nog echt helemaal niets gegeten heeft dan geeft u hem 's avonds voor het slapen gaan een heel klein bodempje van zijn eigen voer (dit betekent voor een grasparkiet: 20 zaadjes en niet meer!!) met wat pellets erdoor. 's Ochtend haalt u het restant weg en geeft weer alleen pellets. Dit houdt u wel een aantal dagen en soms wel weken vol.
  • Indien het niet lukt kunt u de pellets fijn maken of Juveniele (handopfokvoeding van Harrison in poedervorm) kopen en dit door het oude voer mengen. Dit is smakelijk en energierijke voeding. Van Juveniele  of gemalen pellets met een beetje water en wat zaadjes kunt u balletjes maken. Als uw vogel nu de zaadjes wil eten krijgt hij het voer ongemerkt binnen en went aan de smaak. Vervolgens mengt u hier ook stukjes pellets doorheen en steeds minder zaad. 
  • Meng wat lievelingsfruit met fijngemaakte pellets of Juveniele.  
  • Verwarm het voer enigszins (niet te heet!) of maak het vochtig met een kleine hoeveelheid vruchtensap om de smaak te bevorderen.  
  • Indien uw vogel wel eens dingen uit uw mond eet, kunt u het hem aanbieden door pellets tussen uw lippen te houden. Wek zijn nieuwsgierigheid door interessant te doen met pellets, alsof het snoepjes van uw zelf zijn, leg ze op de rand van uw bord etc.
  • Uw vogel kan ook opgenomen worden in de kliniek. In een vreemde omgeving gaan ze eerder andere voeding proberen. Ook kunnen wij uw vogel regelmatig wegen en controleren en dat ontneemt u de stress of uw vogel wel genoeg voeding binnen krijgt.

Volhouden

Sommige vogels zullen erg nieuwsgierig zijn en dus meteen de pellets proberen en gaan eten. Blijf echter volhouden als het niet zo is! Soms kan het weken tot maanden duren en een soort spelletje worden voordat uw vogel uiteindelijk toegeeft en goed gaat eten. Vogels zijn zeer intelligente dieren en zullen alles uit de kast halen om uw aandacht te trekken: schreeuwen, fluiten, met voer gooien etc. Hoe meer u daar op in gaat of medelijden toont, hoe erger het wordt. Als u één keer toegeeft en een bakje vol zaden geeft (bijvoorbeeld omdat u het weekend weinig thuis bent), dan bent u weer terug bij af.

Extraatjes geven

Indien uw vogel de pellets goed eet, mag hij een onbeperkte hoeveelheid hebben. Geef uw vogel wel iedere dag vers schoon eten. Nu uw vogel helemaal over is op pellets kunt u versnaperingen geven, maximaal 15% van de totale voeding. Biologisch geteelde zaden en noten van de notenbar hebben de voorkeur (geen pinda's). Ook onbespoten groentes en fruit, gekookte macaronie of rijst zijn een mooie aanvulling. Echter wel alles in beperkte hoeveelheden geven. Bedenk dat één partje sinaasappel overeenkomt met vijf hele sinaasappels voor de mens. Geef nooit advocado, dit is dodelijk! Van het merk Harrison zijn ook snoepjes verkrijgbaar (Power Treats). Het is niet nodig om nog voedingssupplementen zoals vitamines, eivoer of zeeschuim te geven.

Terug naar Vogels