Net als andere dieren kunnen konijnen huidproblemen krijgen. Dit geldt niet alleen voor konijnen die buiten leven, maar ook voor binnenkonijnen. Dit komt doordat sommige ziektes binnengebracht worden (via het hooi, de bodembedekking, via de eigenaar of via vliegende insecten) of doordat ze al besmet waren voordat ze bij de eigenaar in het huis kwamen. Hieronder volgen de meest voorkomende huidproblemen bij konijnen.
Verharen en haren plukken
Niet alle afwijkingen aan de vacht zijn een ziekte. Meestal verharen konijnen twee keer per jaar. Dit is een geleidelijk proces dat start op de buik en zich zo uitspreidt naar de kop en de rug. Dit kan lijken op een golf die langzaam over het lichaam gaat. Tijdens het verharen ontstaan er geen kale plekken, korstjes of heftige jeuk.
Ook het plukken van haren van de wam (de huidplooi onder de kin) of van de buik is ‘normaal’ gedrag. Voedsters (vrouwtjes) doen dit als ze drachtig zijn, schijndrachtig zijn of als ze willen paren.
Vachtmijt
Deze mijt heeft officieel Cheyletiella parasitovorax. Dit is een veel voorkomende mijt, die (zoals zijn naam al aangeeft) in de vacht van konijnen leeft. Het meest typische beeld is dikke witte schilfers aan de wortel van de haren, dichtbij de huid, meestal op de rug of in de nek. Daarnaast kun je, als je goed kijkt, kleine witte beestjes zien lopen (walking dandruff). Soms zijn de tekenen niet zo duidelijk. Het konijn krijgt er jeuk van en er ontstaan kale plekken door krabben en haaruitval. Konijnen kunnen deze mijt oplopen via bijvoorbeeld het hooi of de bodembedekking. Daarnaast kunnen ze altijd al besmet zijn geweest. Als deze klachten worden gezien, is de kans groot dat er nog meer problemen zijn waardoor het konijn zich niet zo goed kan verzorgen. Denk hierbij aan gebitsproblemen, overgewicht of rugproblemen. Voor de behandeling tegen vachtmijten kunnen er druppels of injecties gegeven worden. Daarnaast is het heel belangrijk om de omgeving goed schoon te maken. Deze mijt kan ook lichte jeukklachten veroorzaken bij mensen.
Myiasis of vliegenslag of huidmadenziekte
Dit is een zeer gevreesde ziekte die voornamelijk in de lente en de zomer voorkomt. Lees hier meer over in het aparte hoofdstuk: Myiasis.
Schimmel
Er zijn een aantal schimmelsoorten die kunnen voorkomen bij konijnen. Konijnen kunnen schimmel oplopen via soortgenoten, via andere dieren (cavia’s!) en eventueel via hooi of bodembedekking. Veel konijnen besmet met schimmel zijn al besmet op het moment van aanschaf. Het beeld van een konijn met schimmel zijn korstjes, schilfers, wondjes en kale plekken. Deze worden het meest gezien in het gezicht en aan de voorpoten van jonge konijnen. De dieren hebben vaak (maar niet altijd) jeuk. Veel konijnen (en andere dieren) kunnen schimmel bij zich dragen zonder dat ze er klachten van hebben. Ze zijn dan wel verantwoordelijk voor de verspreiding en infectie van andere dieren. Daarnaast kunnen ze plots klachten ontwikkelen op het moment dat ze ziek worden door iets anders. De diagnose wordt gesteld op basis van het beeld, de klachten en een schimmelkweek. Alle dieren die in contact zijn geweest met het besmette dier moeten behandeld worden en ook de omgeving moet grondig worden gereinigd.
De schimmels die bij konijnen voorkomen, kunnen ook klachten geven bij mensen. Raadpleeg uw huisarts voor advies.
Syfilis
Konijnensyfilis wordt veroorzaakt door de bacterie Treponema paraluiscuniculi. Ze lopen deze infectie op via andere konijnen en dan met name via hun moeder tijdens het zogen. Dit kan nog maanden na het contact klachten geven. Er ontstaan korstjes en gezwollen zweertjes op de lippen, de oogleden, de neus en op de geslachtsdelen. Er is geen jeuk. Het is dus belangrijk om een onderscheid te maken met myxomatose en schimmel. Vaak gaat de infectie vanzelf over, maar kan soms wel serieuze klachten veroorzaken en lang aanhouden. Dit komt vaak ook omdat ze zichzelf of elkaar steeds weer opnieuw besmetten. De behandeling bestaat uit een aantal injecties. Konijnensyfilis is niet besmettelijk voor mensen.
Oormijt
Oormijt, oftewel Psoroptes cuniculi, zijn kleine parasieten die in de oren van konijnen leven. Veel konijnen hebben hier geen echte klachten van en kunnen de parasieten jaren bij zich dragen. Op deze manier kunnen ze ook andere konijnen gaan besmetten. In het oor graven de oormijten zich in de huid en veroorzaken korsten (lijkt soms op bladerdeeg), ontsteking en jeuk. Hierdoor gaat het konijn met de kop schudden en krabben aan de oren. Dit kan uiteindelijk leiden tot een middenoorontsteking. De diagnose van een infectie bij een konijn wordt gesteld door met een speciale oorkijker (otoscoop) in de oren te kijken. Een oormijtbesmetting kan over het algemeen goed worden behandeld.
Oormijten van konijnen veroorzaken geen klachten bij mensen.
Vlooien
Konijnen met vlooien worden meestal besmet door de honden- of kattenvlo, Ctenocephalides canis of felis. Ook wilde dieren buiten kunnen vlooien overbrengen. De klachten die ontstaan zijn vergelijkbaar met de klachten bij honden en katten. Ze krijgen jeuk, kale plekken, huidontsteking en korstjes. Vlooien kunnen ook verantwoordelijk zijn voor de verspreiding van Myxomatose! Vlooien kunnen gemakkelijk behandeld worden met een vlooienbestrijdingsmiddel. Het is wel heel belangrijk om goed op te letten dat het middel ook geschikt is voor konijnen. Wij raden sterk af om middelen te gebruiken waarvan niet bekend is of ze geschikt zijn voor konijnen. Met name Frontline is erg gevaarlijk.
Myxomatose
Myxomatose is een gevreesde aandoening dat door een virus wordt veroorzaakt. Het virus wordt verspreid door bloedzuigende insecten en andere konijnen. De ziekte is meestal dodelijk, maar er kan gelukkig goed tegen worden gevaccineerd. Lees er meer over in de aparte hoofdstukken over Myxomatose en Vaccineren.
Pododermatitis
Pododermatitis is een ontsteking van de voetzolen in meer of mindere mate. De vacht onder de zolen is aangetast en de huid raakt beschadigd en ontstoken. Dit is een erg pijnlijk probleem en moet goed worden behandeld.
Abcessen
In de huid kunnen infecties ontstaan. Dit kan worden veroorzaakt door bijtwonden of door prikkende voorwerpen die in de huid steken. Hierdoor komen bacteriën in de huid, waardoor een ontsteking ontstaat. Door deze ontsteking wordt pus gevormd. Abcessen bij konijnen zijn heel anders dan bij honden en katten en moeten dan ook anders worden aangepakt Zie hiervoor ook het aparte hoofdstuk over abcessen.
Urinebrand
Urine is een erg bijtende vloeistof. Als de huid te lang in contact komt met urine raakt de huid ontstoken en gaat pijn doen. Dit kan ontstaan doordat het konijn incontinent is, een blaasontsteking of rugproblemen heeft. Ook bij slechte hygiëne kan dit ontstaan. Vaak wordt de achterkant van het dier nat, vuil en steeds kaler. Voor de behandeling is het belangrijk om de oorzaak te vinden en niet alleen de huidklachten te verhelpen. De huid kan verzorgd worden door goed te wassen en te drogen. Soms zijn antibiotica, pijnstillers en huidzalf nodig.